Geçici vergi, diğer adı ile peşin vergi olan , gerçek usulde vergi veren serbest meslek erbabı, ticari kazanç sahipleri ve kurumsal vergi mükellefler tarafından ödenen bir vergi türüdür. Üçer aylık kazanç üzerinden hesaplanır ve ödenir.
Kısaca geçici vergi; Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi hesaplamaları için sene sonunu beklemeden, üç aylık dönemlerde kazanılan miktarın vergisinin peşin olarak tahsil edilebilmesi için uygulanmaya konmuş bir vergi çeşididir.
Geçici Vergi Kimler Tarafından Ödenir?
Geçici vergi, kazanılan miktarın üzerinden ödenecek verginin kişiden üçer aylık dönemlerle parça parça tahsil edilmesidir. Kurumlar Vergisi ve Gelir Vergisi dışında ayrıca ödenecek olan bir vergi türü değildir.
Ödenen Geçici vergiler sene sonunda kişi Gelir Vergisi mükellefi ise gelecek senenin Mart ayında verilecek Gelir Vergisi Beyannamesi’nden, Kurumlar Vergisi mükellefi ise gelecek senenin Nisan’ında verilecek Kurumlar Vergisi Beyannamesi’nden mahsup edilecektir.
Geçici Vergi Nasıl Hesaplanır?
Gelir Vergisi mükellefleri olan kişiler için geçici vergi hesaplama; dönemin üç aylık kazançlarına, Gelir Vergisi’nin tarifesinin ilk bölümünde bulunan %15 oranın uygulanması koşuluyla hesaplanır.
Kurumlar Vergisi mükellefi kişiler için, Geçici Vergilerin oranının safi kurum kazancı üzerinden %20 olarak hesaplanır. Hesaplanmış olan Geçici Vergi mevcut ise aynı hesap periyodu ile ilgili daha önceden ödenmiş olan Geçici Vergi ve Geçici Vergi’ye bağımlı kazançlarla ilgili tevfikat yolu aracılığıyla ödenmiş olan vergiler mehsup edilecek, mahsup edildikten sonra geriye kalan tutar ödenmesi gerekli olan Geçici Vergi olarak geri dönecektir.
Hangi Kazançlar Geçici Vergi Kapsamında Değildir?
Geçici Vergi kapsamında bulunmayan birkaç kazanç türü vardır.
- Ücret,
- Zirai kazançlar,
- Gayrimenkul ve menkul sermaye iradi,
- İratlar,
Bunlar ve diğer kazançlar geçici vergi türüne girmez.
Geçici Vergi Uygulaması Ne Zaman Çıktı?
Türkiye’de bu zamana kadar uygulanmakta olan geçici vergi uygulamaları ilk 1981 senesinde “peşin ödeme” adlı uygulamasıyla başlatılmıştır.
Geçici Kurumlar Vergisi Ödenmezse Ne Olur?
Geçici Vergi’nin ödenmemesi durumunda senelik beyanname üzerinden hesaplanacak olan vergiden kurumlar ve kişi vergi tutarlarından terkin edilir. Terkin edilmiş olan Geçici Vergi tutarının toplamına gecikme zammı uygulanır.
